مقدمه
امروزه اگر در شهر به دور و اطرافتان نگاه کنید، حداقل یک ساختمان نیمه‌کاره را که در حال ساخت و تکمیل است، مشاهده می‌کنید. رشد ساختمان‌سازی در شهرهای بزرگ و کوچک و حتی در روستاها بسیار بالاست. برای ساخت یک ساختمان با کیفیت، بهتر است سازنده نسبت به مصالح موجود ساخت‌وساز اطلاعات دقیقی داشته باشد. پس اگر تازه‌کار هستید و یا نیاز به اطلاعات دقیق‌تری نسبت به مصالح ساختمانی از جمله ماستیک دارید با ما همراه باشید.
ماستیک چیست؟
شاید تا به امروز نام این مصالح ساختمانی را کمتر شنیده باشید؛ اما ماستیک‌ها یکی از مصالح مهم در ساخت‌وساز هستند که معمولاً در ساخت خانه، آپارتمان، پل و… مورد استفاده قرار می‌گیرند. ماستیک مانند سایر مصالح ساختمانی، ابزاری ضروری در ساخت‌وساز محسوب می‌شود.
ماستیک‌ها جزء مصالح مقاوم در برابر رطوبت، تغییرات دما و آب‌وهوا هستند و از آن‌ها به عنوان درزگیر یا آب‌بند نیز یاد می‌شود. هموارسازی سطوح و یکدست سازی رنگ سطوح از دیگر کاربردهای ماستیک به شمار می‌آیند.
در این مقاله به معرفی ماستیک، انواع آن، کاربردهای آن در صنعت سنگ و همچنین دیگر کاربردهای این ماده مهم خواهیم پرداخت.
نگاهی دقیق به ماستیک‌ها
همان‌طور که در بالا نیز ذکر شد، ماستیک‌ها نوعی مصالح ساختمانی به شما می‌روند که برای درزگیری یا به‌اصطلاح آب‌بندی سطوح از آن‌ها استفاده می‌شود. در حقیقت می‌توان گفت ماستیک نوعی عایق رطوبتی برای ساختمان‌هاست و از آن برای گرفتن درزها، ترک‌ها و منافذ باز بهره می‌گیرند. اما آیا ماستیک تنها در ساختمان‌سازی کاربرد دارد؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت خیر، این ماده در صنایع مختلف مانند سنگ نیز کاربردهای مختلفی دارد. جنس ماستیک به‌گونه‌ای است که بر روی سطوح مختلف مانند آسفالت، سنگ، بتن، چوب و فلز قابل استفاده است. از این‌رو می‌توان گفت ماستیک‌ها در صنایع مختلف مانند ساختمان و سنگ جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده‌اند.
انعطاف‌پذیری، چسبندگی و مقاومت در برابر رطوبت، آب‌وهوا و مواد شیمیایی از ویژگی‌های خاص ماستیک‌ها هستند. این ماده کاملاً غیر سمی است و به همین دلیل اگر در محلی استفاده شود که با آب آشامیدنی در تماس باشد مشکلی به وجود نیاورده و سلامت انسان را به خطر نخواهد انداخت.
ماستیک‌ها دارای طول عمر بالایی هستند و در برابر برخی شرایط جوی به سرعت تخریب نمی‌شوند. این ویژگی در کنار قیمت مناسب، باعث شده که افراد بسیار زیادی از آن در صنایع مختلف استفاده کنند.
ماستیک‌ها علاوه بر کلیه ویژگی‌های ذکرشده، در برابر دماهای بسیار بالا و بسیار پایین مقاومند. به عبارتی انبساط کم این محصول و عدم انقباض آن، باعث شده است که در برابر دماهای مختلف، از خود مقاومت بالایی نشان دهد. هنگام استفاده از این ماده، پس از خشک شدن، شکلی شبیه به لاستیک پیدا می‌کند که در برابر انواع ضربات احتمالی و غیر احتمالی، حرکات لرزشی ساختمان و… مقاومت خوبی از خود نشان می‌دهد.
انواع ماستیک
ماستیک‌ها در انواع مختلفی دسته‌بندی می‌شوند که به موجب آن، ویژگی‌های گوناگونی را کسب می‌کنند. در ادامه به معرفی انواع ماستیک‌ها خواهیم پرداخت:
· ماستیک قیری گرم
ماستیک قیری گرم، یک نوع ماده بر پایه‌ی قیر اصلاح شده است. کاربرد این ماستیک پر کردن درزهای بتن و آسفالت بوده و ویژگی‌های بارز آن، مقاومت بالا در برابر تغییرات آب‌وهوایی، دما، الستیسیته بالا، چسبندگی عالی به آسفالت و مقاومت در برابر جاری شدن است.
برای استفاده از این ماستیک قیری گرم، باید ابتدا سطح درزها را به خوبی از هر نوع آلودگی تمیز کنید و سپس ماستیک قیری گرم اجرا را ذوب کرده و آن را داخل درزها بریزید.
· ماستیک قیری سرد
ماستیک قیری سرد، به ماستیک قیری یک جزئی نیز معروف است. ترکیبات موجود در این ماستیک عبارتند از: لاستیک بیتومن، قیر و نوعی حلال و افزودنی‌های شیمیایی خاص تولیدشده. این نوع ماستیک، خاصیت چسبندگی زیادی به بتن، آجر و آسفالت دارد. در ماستیک قیری سرد اجرا، ابتدا حلال تبخیر شده و سپس ماده جامد انعطاف‌پذیری به دست می‌آید. ماستیک قیری سرد اجرا، برای پر کردن درزهای انبساطی بسیار مناسب است.
این ماستیک حاوی فیبرهای غیر آزبستی است که از شره کردن آن جلوگیری می‌کند. به همین دلیل می‌توانید از این ماستیک برای پر کردن درزهای عمودی نیز بهره بگیرید.
· ماستیک پلی یورتان
ماستیک پلی یورتان را می‌توان درزگیری الاستومری و تک جزئی که در رطوبت هوا و دمای معمول (دمای اتاق) خشک می‌شود، معرفی کرد. از این ماده نیز می‌توان برای چسباندن و گرفتن درزها بهره گرفت. در حقیقت می‌توان گفت از ماستیک‌های پلی یورتان می‌توان به عنوان چسب درزگیر استفاده کرد.
یکی از ویژگی‌های مهم و حائز اهمیت که سبب شده ماستیک پلی یورتان کاربرد زیادی داشته باشد، خاصیت الاستیسیته مناسب آن است. همچنین قدرت چسبندگی بالای این ماستیک بر روی هر سطحی متفاوت است و در برابر ضربه، ارتعاشات و لرزش، مقاومت خوبی از خود نشان می‌دهد. ضمنا مقاومت مکانیکی این چسب نسبت به نوع سیلیکونی آن بسیار بیشتر است.
· ماستیک سیلیکون
ماستیک سیلیکونی در حقیقت نوعی چسب سیلیکونی است که از آن برای درزگیری و آب‌بندی استفاده می‌کنند. از ویژگی‌های مهم این چسب، ضد قارچ و ضد کپک بودن آن است. علاوه بر این ماستیک سیلیکونی در برابر فشار و گرما مقاومت دارد.
این نوع ماستیک به خوبی بر روی سطوح مختلف مانند سرامیک، مس و pvc می‌چسبد. استفاده از این چسب بسیار راحت بوده و به هیچ عنوان پس از خشک شدن ترک نخواهد خورد.
· ماستیک اکریلیکی
ماستیک اکریلیک نوعی درزگیر است که بر پایه رزین‌های امولوسیون اکریلیکی سنتتیکی ساخته شده و به شدت انعطاف‌پذیری خوبی دارد. ماستیک اکریلیکی را معمولاً در پنجره‌های دوجداره و همچنین سطوح مختلف بتن، چوب، پلاستیک، آجر یا فلز استفاده می‌کنند. ساختار این نوع ماستیک به گونه‌ای است که قبل از خشک شدن در آب قابل‌حل است اما به محض خشک شدن در برابر آب و رطوبت کاملاً مقاوم خواهد بود. به همین دلیل از این ماستیک می‌توانید در سطوح خارجی و در معرض رطوبت استفاده کنید. از دیگر کاربردهای ماستیک اکریلیک ساخت قلاب، اتصال و تعبیه قطعات و ساخت‌وساز است. همچنین این ماستیک مانند ماستیک‌های پلی سولفات برای سطوح مختلفی از جمله بتن، چوب، آجر، سنگ طبیعی و مصنوعی، شیشه، فلز و مواد بهداشتی نیز قابل استفاده خواهد بود.
· ماستیک پلی سولفاید
ماستیک پلی سولفاید از رزین پلی سولفاید و پلیمر ترکیبی ساخته شده است. این ماستیک برخلاف ماستیک‌های بالا دو جزئی بوده و به صورت سرد قابل اجرا است. از ویژگی بسیار مهم این ماستیک قدرت چسبندگی بسیار بالای آن بوده و به تمامی سطوح مختلف می‌چسبد. همچنین این ماستیک ترک نمی‌خورد و در برابر ساییده شدن مقاومت بالایی از خود نشان می‌دهد. این نوع ماستیک برای پر کردن کلیه درزهای افقی و عمومی بسیار مناسب است.
· ماستیک اپوکسی
ماستیک اپوکسی بر پایه رزین اپوکسی و اضافه کردن مواد دیگر به دست می‌آید. از ماستیک اپوکسی می‌توان برای پوشاندن حفره‌ها، گرفتن درزها، پر کردن شکاف‌ها و همچنین صاف کردن سطوح ناهموار بهره گرفت.
ماستیک اپوکسی نیاز به زیرسازی مخصوصی دارد و شما بدون زیرسازی مناسب نتیجه مطلوبی از آن دریافت نخواهید کرد. این نوع اپوکسی می‌تواند جایگزین مناسبی برای ماستیک پلی یورتان باشد زیرا چسبندگی آن نسبت به پلی یورتان بسیار بیشتر است. البته این جایگزینی زمانی صادق است که چسبندگی بیشتر، اولویت باشد.
کاربرد ماستیک
همان‌طور که در بالا بیان شد ماستیک‌ها انواع مختلفی دارند. با نگاهی به توضیحات انواع ماستیک‌ها خواهید دید که هرکدام کاربرد مشخصی دارند. به طور کلی ماستیک‌ها جدا از نوع خاصشان کاربردهای بسیار زیادی دارند که برخی از آن‌ها عبارتند از:
- پوشاندن درزهای انبساط ساختمانی
- پر کردن و آب‌بندی کلیه درزهای پل‌ها و جداره‌های پنجره‌ها
- آب‌بندی، پر کردن و نفوذناپذیر کردن کلیه شکاف‌ها و ترک‌های موجود هر سطح
- پر نمودن درز اطراف شیشه‌های وسایل نقلیه
- ترمیم بتن تخریب‌شده
- بالا بردن دوام و زیبایی نمای ساختمان‌ها
- قابل استفاده در کلیه صنایع مختلف به خصوص صنعت سنگ
مزایای استفاده از ماستیک
شاید این سؤال برای شما هم پیش آمده باشد که چرا ماستیک؟ آیا از مواد چسبنده دیگری می‌توان استفاده کرد یا خیر؟ در ادامه به برخی از مزیت‌های ماستیک‌ها اشاره کردیم که شاید پاسخ این سؤال شما باشد.
برخی مزایای استفاده از ماستیک عبارتند از:
- خشک شدن سریع
- مقاوم در برابر اشعه UV
- دوام عالی و بالا
- چسبندگی عالی بر روی سطوح مختلف مانند سرامیک، سطوح رنگ‌آمیزی شده و…
- مقاوم در برابر فشار و تنش‌های برشی
- انعطاف‌پذیری بالا
- مقاوم در هر نوع دمای کم و زیاد
- مقاوم در برابر آب و مواد شیمیایی
- قدرت چسبندگی زیاد به مواد مختلف
- نقش ماستیک در دوام و زیبایی سنگ نما
- همان‌طور که در بالاتر گفته شد، ماستیک‌ها در هر صنعتی به خصوص ساختمان، سنگ و… بسیار پرکاربرد هستند. یکی از اهداف نماسازی برای ساختمان‌ها علاوه بر زیبایی، حفظ دوام و پایداری آن‌ها است. زیبایی، دوام و پایداری ویژگی‌هایی هستند که در نماسازی موجب دلپذیری و جذابیت بیشتر ساختمان می‌شوند. سنگ نمای ساختمان‌ها معمولاً در اثر عوامل مختلفی همچون طبله کردن، ترک‌خوردگی، شوره‌زدگی، آلوئک، لکه‌دار شدن، پوسته‌پوسته شدن، کنده شدن سنگ‌ها و آجرهای نما دچار تغییر رنگ و تغییر ظاهر اولیه نما می‌شوند. ماستیک‌ها در اینجا نقش مهمی را ایفا می‌کنند. همچنین ماستیک سنگ بنا را در برابر ترک‌خوردگی، شرایط آب‌وهوایی و رطوبت زیاد حفظ می‌کند. از این رو برای دوام و زیبایی سنگ نما بسیار ضروری است.
- مورد دیگر آن است که اگر سنگ نمای ساختمان دچار آسیب‌دیدگی شود می‌توان با استفاده از ماستیک آن را ترمیم نمود. به عنوان مثال در صورت ترک خوردگی ماستیک می‌تواند در پر کردن آن کمک‌کننده باشد.
در پایان
ماستیک‌ها در صنایع مختلف نقش مهمی ایفا می‌کنند. این مواد در برابر شرایط آب‌وهوایی، رطوبت، لرزش، آب و… مقاوم هستند به همین دلیل بسیاری از ساختمان‌سازها از این ماده در ساخت ساختمان استفاده کرده و مقاومت ساخت را بالاتر می‌برند. در این مطلب سعی بر آن داشتیم شما را با ماستیک‌ها، انواع آن، کاربردها و نقش آن در زیباسازی نمای ساختمان بیشتر آشنا کنیم. سپاس از همراهی شما
